ΕΑΝ   ΘΕΛΕΤΕ

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ

ΤΙΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ 

ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΕΣ ΞΕΝΕΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ

 

Βιος ἐν συντομία Γρηγορίου Πάπα Ρώμης

(σελίδες 152 – 155)

 

 

Όσιος Γρηγόριος ο Α’ Διάλογος
Πάπας Ρώμης

 

Свт. Григорий. Фреска 1546 год. церкви свт. Николая. Монастырь Ставроникита. Афон. Феофан Критский и Симеон. Άγιος Γρηγόριος Διάλογος Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1546 μ.Χ. στον Ιερό Ναό ΑγίουΝικολάου τής Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα. Άγιο Όρος έργο τών αγιογράφων Θεοφάνη τού Κρητός καί Συμεών

Свт. Григорий.
Фреска 1546 год.
церкви свт. Николая. Монастырь Ставроникита. Афон.
Феофан Критский и Симеон.
Άγιος Γρηγόριος Διάλογος
Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1546 μ.Χ.
στον Ιερό Ναό ΑγίουΝικολάου
τής Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα. Άγιο Όρος
έργο τών αγιογράφων Θεοφάνη τού Κρητός καί Συμεών

 

Ὁ Γρηγόριος ἐκ μέσου μὲν τοῦ βίου.
Ἐν τῷ μέσῳ δὲ τοῦ χοροῦ τῶν Ἀγγέλων.

Βιογραφία

Ο Όσιος Γρηγόριος, γεννήθηκε περί το έτος 540 μ.Χ. και έζησε στη Ρώμη, κατά τους χρόνους του αυτοκράτορα Ιουστινιανού Α’ του Μεγάλου (527 – 565 μ.Χ.). Ονομάσθηκε δε Διάλογος, επειδή τα περισσότερα έργα του τα έγραψε με διαλογικό τρόπο, δηλαδή με ερωτήσεις και αποκρίσεις. Ο πατέρας του ονομαζόταν Γορδιανός και η μητέρα του Συλβία. Τόσο οι γονείς του όσο και οι δύο αδελφές του πατέρα του, η Ταρσίλα και η Αιμιλιανή, διακρίνονταν για την ευσέβειά τους και επέδρασαν ευεργετικά στην διαμόρφωση της προσωπικότητας του Γρηγορίου. Ως γόνος πλούσιας οικογένειας ο Γρηγόριος έλαβε καλή μόρφωση, ιδιαίτερα στη νομική. Βέβαια έζησε σε μια εποχή όπου η καλλιέργεια της ελληνικής γλώσσας και των ελληνικών γραμμάτων στη Ρώμη είχε σβήσει. Ο Γρηγόριος μάλλον ήταν κάτοχος μόνο της λατινικής γλώσσας, γεγονός που δεν του επέτρεπε να μελετήσει την πλούσια θεολογική γραμματεία των Ελλήνων Πατέρων.

Περί το έτος 570 μ.Χ. διορίσθηκε από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό Β’ (565 – 576 μ.Χ.) στο αξίωμα του πραίτορος της πόλεως της Ρώμης. Δεν παρέμεινε όμως για μακρύ χρονικό διάστημα στην θέση αυτή. Μετά τον θάνατο του πατέρα του διέθεσε το μέγιστο μέρος της περιουσίας που κληρονόμησε σε φιλανθρωπικά έργα και στην ίδρυση μονών. Ίδρυσε έξι μοναστήρια στη Σικελία και περί το έτος 575 μ.Χ. μετέτρεψε την οικία του στην Ρώμη σε μοναστήρι αφιερωμένο στον Απόστολο Ανδρέα. Ο ίδιος έγινε μοναχός αυτής της μονής και αργότερα αναδείχθηκε ηγούμενός της. Στο μοναστήρι ζούσε μια πολύ ασκητική ζωή και αφιερώθηκε στην προσευχή και στη μελέτη της Αγίας Γραφής και των Πατέρων.

Свт. Григорий. Фреска XIV в.храма св. Николая Орфанос. Салоники.Άγιος Γρηγόριος ΔιάλογοςΤοιχογραφία (Fresco) τού 14ου αιώνα μ.Χ.στον Ιερό Ναό ΑγίουΝικολάου Ορφανού. Θεσσαλονίκη

Свт. Григорий.
Фреска XIV в.
храма св. Николая Орфанос. Салоники.
Άγιος Γρηγόριος Διάλογος
Τοιχογραφία (Fresco) τού 14ου αιώνα μ.Χ.
στον Ιερό Ναό ΑγίουΝικολάου Ορφανού. Θεσσαλονίκη

Δεν έμελλε όμως να παραμείνει για πολύ καιρό στη μονή του, γιατί χειροτονήθηκε διάκονος και το έτος 579 μ.Χ. εστάλη στην αυτοκρατορική αυλή της Κωνσταντινουπόλεως ως αποκρισιάριος, δηλαδή αντιπρόσωπος, του Πάπα Ρώμης. Στην Κωνσταντινούπολη ο Όσιος Γρηγόριος, μαζί με τους μοναχούς που τον συνόδευσαν από την Ρώμη, ζούσε μοναστική ζωή. Είχε όμως την ευκαιρία να γνωρίσει από κοντά τα πολιτικά και εκκλησιαστικά προβλήματα της αυτοκρατορίας και να συνάψει γνωριμίες με σημαίνοντα πρόσωπα της αυτοκρατορικής αυλής, με τα οποία διατήρησε αλληλογραφία μετά την αναχώρησή του από την Κωνσταντινούπολη. Ανάμεσα στα πρόσωπα αυτά ήταν η Θεοκτίστη, αδελφή του αυτοκράτορα Μαυρικίου (582 – 602 μ.Χ.), ο πατρίκιος Ναρσής, ο ιατρός του αυτοκράτορα Θεόδωρος κ.α. Στην Κωνσταντινούπολη επίσης, γνώρισε τον Επίσκοπο Σεβίλλης Λέανδρο (βλέπε 27 Φεβρουαρίου), ο οποίος ταξίδευε κατά το ίδιο χρονικό διάστημα στην πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας και με τον οποίο διατήρησε αδελφική φιλία και αλληλογραφία στα κατοπινά χρόνια.

 

Свт. Григорий.
Фреска. 1547 г.
Афон (Дионисиат).
Тзортзи (Зорзис) Фука.
Άγιος Γρηγόριος Διάλογος
Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1547 μ.Χ.
στον Ιερό Ναό Τιμίου Προδρόμου
τής Ιεράς Μονής Διονυσίου. Άγιον Όρος
έργο τού αγιογράφου Τζώρτζη (Ζώρζη) Φουκά

Περί το έτος 586 μ.Χ. ο Γρηγόριος μετακαλείται στην Ρώμη. Υπάρχει η άποψη ότι με την επανάκαμψή του στην Ρώμη επέστρεψε στο μοναστήρι του και τότε ήταν που έγινε ηγούμενός του. Μια άλλη άποψη υποστηρίζει ότι ο Γρηγόριος μετά την επάνοδό του στην Ρώμη δεν επέστρεψε στη μονή, αλλά υπηρέτησε ως διάκονος της Ρωμαϊκής Εκκλησίας και σύμβουλος του Πάπα Πελαγίου Β’. Σύμφωνα με την άποψη αυτή, ο Γρηγόριος έγινε ηγούμενος πριν την χειροτονία του σε διάκονο και την αποστολή του στην Κωνσταντινούπολη.

Святитель Григорий Двоеслов. Фреска церкви Св. Георгия в Старо Нагоричино,1316 - 1318 годы. Иконописцы Михаил Астрапа и Евтихий.Άγιος Γρηγόριος ΔιάλογοςΤοιχογραφία (Fresco) μεταξύ τών ετών 1316-1318 μ.Χ.στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου στο Στάρο Ναγκορίτσανε. Σκόπιαέργο τών αγιογράφων Μιχαήλ Αστραπά καί Ευτύχιου

Святитель Григорий Двоеслов.
Фреска церкви Св. Георгия в Старо Нагоричино,1316 – 1318 годы.
Иконописцы Михаил Астрапа и Евтихий.
Άγιος Γρηγόριος Διάλογος
Τοιχογραφία (Fresco) μεταξύ τών ετών 1316-1318 μ.Χ.
στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου στο Στάρο Ναγκορίτσανε. Σκόπια
έργο τών αγιογράφων Μιχαήλ Αστραπά καί Ευτύχιου

Το έτος 590 μ.Χ. ο Πάπας Πελάγιος Β’ ασθένησε από επιδημική ασθένεια και πέθανε. Παρά το ότι τόσο ο κλήρος όσο και ο λαός της Ρώμης ζητούσαν τον Γρηγόριο για Επίσκοπό τους μετά την κοίμηση του Πελαγίου Β’, η απροθυμία του ιδίου να ανέλθει στον επισκοπικό θρόνο ήταν έκδηλη. Η στάση του αυτή προερχόταν από την συναίσθηση του βάρους της ευθύνης του επισκοπικού αξιώματος και από την ταπεινή πεποίθηση ότι οι δικές του δυνάμεις δεν ήταν επαρκείς για ένα τόσο σπουδαίο έργο. Όταν ο Επίσκοπος Ραβέννας Ιωάννης με επιστολή του το έψεξε για την διστακτικότητά του αυτή, ο Όσιος Γρηγόριος αποφάσισε να του απαντήσει με την συγγραφή μιας ολόκληρης πραγματείας για το βαρυσήμαντο έργο του Επισκόπου και για τα προσόντα που αυτός πρέπει να έχει. Επρόκειτο δηλαδή για μια απολογία του Γρηγορίου σχετικά με τους ενδοιασμούς του να αναλάβει το βάρος του επισκοπικού αξιώματος.

Илларион еп. Меглинский и Григорий Двоеслов , свтФреска ; XIV в.Монастырь Высокие Дечаны. Косово. СербияOi Άγιοi Ιλαρίων επίακοπος Μογλενῶν καί Γρηγόριος ΔιάλογοςΤοιχογραφία (Fresco) τού 14ου αιώνα μ.Χ.στήν Ιερά Μονή Βισόκι Ντέτσανι. Κοσσυφοπέδιο (Κοσσοβο). Σερβία

Илларион еп. Меглинский и Григорий Двоеслов , свт
Фреска ; XIV в.
Монастырь Высокие Дечаны. Косово. Сербия
Oi Άγιοi Ιλαρίων επίακοπος Μογλενῶν καί Γρηγόριος Διάλογος
Τοιχογραφία (Fresco) τού 14ου αιώνα μ.Χ.
στήν Ιερά Μονή Βισόκι Ντέτσανι. Κοσσυφοπέδιο (Κοσσοβο). Σερβία

Ο Γρηγόριος, παρά τους έντονους προσωπικούς του ενδοιασμούς, ανήλθε στον επισκοπικό θρόνο της Ρώμης ως Πάπας Γρηγόριος Α’. Η κατάσταση που είχε να αντιμετωπίσει ήταν πολύ δυσχερής. Αφ’ ενός η επιδημία λυμαινόταν τις ζωές των ανθρώπων και αφ’ ετέρου μια φοβερή πλημμύρα του ποταμού Τίβερη είχε καταστρέψει σημαντικό αριθμό περιουσιών και σιτηρών. Σημαντικότερο ακόμη πρόβλημα ήταν η παρουσία των Λομβαρδών ως εισβολέων στην Ιταλία, οι οποίοι κατείχαν το μεγαλύτερο μέρος της Βόρειας Ιταλίας και μεγάλο μέρος της Νότιας Ιταλίας. Οι Λομβαρδοί ήταν αιτία συνεχούς αναστατώσεως στην Ιταλία και απειλούσαν να καταλάβουν και τα υπόλοιπα εδάφη της (Ρώμη, Ραβέννα, Νεάπολη, Βενετία, Σικελία, Σαρδηνία, Κορσική), τα οποία ανήκαν στη Βυζαντινή αυτοκρατορία και εποπτεύονταν από τον έξαρχο του αυτοκράτορα, ο οποίος είχε την έδρα του στη Ραβέννα.

Με την ανάληψη του επισκοπικού αξιώματος ο Γρηγόριος αναλώθηκε στην υπηρεσία του ποιμνίου του και της Εκκλησίας στο σύνολό της. φρόντισε με θαυμαστή επιμέλεια το φιλανθρωπικό έργο στη Ρώμη και μερίμνησε με επιτυχία για τον εκχριστιανισμό των Αγγλοσαξόνων, αποστέλλοντας στη Βρετανία από την μονή του Αποστόλου Ανδρέου, ομάδα σαράντα μοναχών, ως ιεραποστόλων, με επικεφαλής τον Αυγουστίνο της Καντουαρίας. Επίσης ενδιαφέρθηκε για την αξιοποίηση, την οργάνωση της καλλιέργειας και την ορθή διάθεση των προσόδων των γαιών του παπικού θρόνου. Αξιοσημείωτο είναι ότι επέμενε να δίνει οδηγίες στους κατά τόπους υπευθύνους των παπικών κτημάτων να μεριμνούν για την αποφυγή κάθε αδικίας και παράνομου πλουτισμού στο διαχειριστικό τους έργο.

Ο Όσιος προσκαλούσε κατά διαστήματα τους πιο πτωχούς της πόλεως και έτρωγε μαζί τους. Κάποτε έδωσε εντολή να έλθουν στην Επισκοπή δώδεκα πτωχοί, για να τους προσφέρει φαγητό. Την ώρα που έτρωγαν, ο Όσιος έβλεπε δεκατρείς προσκεκλημένους και ο ένας από αυτούς ήταν διαφορετικός στην όψη. Είχε πρόσωπο φωτεινό και πότε έμοιαζε με γέροντα στην ηλικία, πότε με νέο. Όταν οι άλλοι έφυγαν, τον ρώτησε ποιος είναι και εκείνος απάντησε: «Είμαι Άγγελος Κυρίου. Σε έχω επισκεφθεί και άλλη φορά, όταν ήσουν μοναχός και μου έδωσες ελεημοσύνη. Ο Θεός θέλησε να δοκιμάσει την προαίρεσή σου και με το παράδειγμά σου να διδάξει και άλλους. Μάλιστα, από τότε έλαβα εντολή να είμαι πάντα μαζί σου, για να σε προστατεύω. Ότι θελήσεις από τον Θεό να μου το πεις και θα το μεταφέρω».

Свт. Григорий и св. диакон Петр.
Миниатюра из Толкований на книгу Иова. Италия. XI в.
Οι Άγιοι Γρηγόριος και Διάκονος Πέτρος
Μικρογραφία (Μινιατούρα) τού 11ου αιώνα μ.Χ.
” Η Ερμηνεία στο βιβλίο τού Ιώβ ”
από τήν βιβλιοθήκη τής Μονής τού Monte Cassino. Ιταλία

 

Свт. Григорий и св. диакон Петр.
Миниатюра XV в.
из сборника сочинений свт. Григория Великого.
Российская государственная библиотека. Москва.Русь.
Οι Άγιοι Γρηγόριος και Διάκονος Πέτρος
Μικρογραφία (Μινιατούρα) τού 15ου αιώνα μ.Χ.
από τη συλλογή έργων Άγιος Γρηγόριος ο Μέγας
στήν Κρατική Βιβλιοθήκη της Ρωσίας. Μόσχα

Επειδή η Ρώμη ήταν ο μόνος Πατριαρχικός θρόνος σε όλη τη Δύση, ο Γρηγόριος προσπαθούσε να επιλύσει κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο το πολλαπλά προβλήματα που παρουσίαζαν οι Εκκλησίες της Ιταλίας, της Γαλατίας, της Ισπανίας και της Βρετανίας. Ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα που είχε να αντιμετωπίσει, ήταν το σχίσμα των Επισκόπων της Λιγουρίας, της Ιστρίας και της Βενετίας, οι οποίοι δεν δέχονταν την Ε’ Οικουμενική Σύνοδο, που συνήλθε στην Κωνσταντινούπολη, το έτος 553 μ.Χ. Η αιτία του προβλήματος ήταν ότι η Σύνοδος αυτή είχε καταδικάσει ως νεστοριανικά τα γνωστά ως «Τρία Κεφάλαια», δηλαδή το πρόσωπο και τα έργα του Θεοδώρου Μοψουεστίας, τα έργα του Θεοδωρήτου Κύρου κατά του Κυρίλλου Αλεξανδρείας και την επιστολή του Ίβα Εδέσσης προς Μάριν τον Πέρση. Οι διαφωνούντες δυτικοί Επίσκοποι θεωρούσαν ότι η καταδίκη αυτή προωθούσε ένα συμβιβασμό με τους Μονοφυσίτες, αναιρώντας έτσι την πίστη της Δ’ Οικουμενικής Συνόδου, η οποία συνήλθε στην Χαλκηδόνα, το έτος 451 μ.Χ. Επειδή η Ρώμη, παρά τις αρχικές αντιδράσεις της, είχε αποδεχθεί την Ε’ Οικουμενική Σύνοδο και την καταδίκη των «Τριών Κεφαλαίων», οι διαφωνούντες δυτικοί Επίσκοποι είχαν διακόψει την εκκλησιαστική κοινωνία τους με την Ρώμη. Ο Όσιος Γρηγόριος προσπάθησε επανειλημμένως να πείσει τους διαφωνούντες Επισκόπους ότι η Ε’ Οικουμενική Σύνοδος δεν ερχόταν σε αντίθεση με το δόγμα της Χαλκηδόνας. Πραγματικά κατόρθωσε να μεταστρέψει τη γνώμη μερικών από αυτούς, αλλά η άρση του σχίσματος έγινε μετά την κοίμησή του.

Свтт. Лев, Григорий, Сильвестр Римские.Фреска. 1037 - 1056 годы.Храм Святой Софии. Охрид.Οι Άγιοι Λέων, Γρηγόριος Διάλογος και Σιλβέστρος Πάπες ΡώμηςΤοιχογραφία (Fresco) μεταξύ τών ετών 1037- 1056 μ.Χ.στον Ιερό Ναό Αγίας Σοφίας Οχρἰδας ( Αχρίδας). Σκόπια

 

Свтт. Лев, Григорий, Сильвестр Римские.
Фреска. 1037 – 1056 годы.
Храм Святой Софии. Охрид.
Οι Άγιοι Λέων, Γρηγόριος Διάλογος και Σιλβέστρος Πάπες Ρώμης
Τοιχογραφία (Fresco) μεταξύ τών ετών 1037- 1056 μ.Χ.
στον Ιερό Ναό Αγίας Σοφίας Οχρἰδας ( Αχρίδας). Σκόπια

Στο μεγάλο πρόβλημα της αντιμετωπίσεως των προκλήσεων των Λομβαρδών, οι οποίοι απειλούσαν να καταλάβουν την Ρώμη, ο Γρηγόριος, παρά της επανειλημμένες εκκλήσεις του, δεν κατέστη δυνατό να λάβει βοήθεια για αναχαίτιση του εχθρού από τον αυτοκράτορα της Κωνσταντινουπόλεως Μαυρίκιο και από τον Βυζαντινό έξαρχο της Ραβέννας Πατρίκιο. Βέβαια ο αυτοκράτορας Μαυρίκιος βρισκόταν σε δεινή θέση, γιατί εκτός από τους Λομβαρδούς είχε να αντιμετωπίσει σε διαφορετικά μέτωπα τους Πέρσες, τους Σλάβους, τους Αβάρους και τους Μαυρούσιους. Έτσι ο Γρηγόριος αναγκάστηκε να αναλάβει ο ίδιος πολιτική πρωτοβουλία και να συνάψει συνθήκη με τους Λομβαρδούς, πληρώνοντάς τους ένα μεγάλο ποσό χρημάτων και δίνοντας σε αυτούς ετήσιο φόρο πολυτελείας.

Свтт. Григорий, Августин, Сильвестр. Мозаика 1148 г. собора в Чефалу. Сицилия. Италия. Οι Άγιοι , Γρηγόριος Διάλογος, Αυγουστίνος και Σιλβέστρος Ψηφιδωτό (Μωσαϊκό) τού έτους 1148 μ.Χ. στον Καθεδρικό Ναό τής Τσεφαλού πού είναι μια μικρή πόλη και δήμος στην Επαρχία του Παλέρμο, στη βόρεια ακτή της Σικελίας στην Τυρρηνική θάλασσα. Ιταλία

Είναι πράγματι λυπηρό το ότι η Βυζαντινή αυτοκρατορία αδυνατούσε να προασπίσει αποτελεσματικά τις δυτικές κτήσεις της στα δύσκολα εκείνα χρόνια. Αυτό είχε οδυνηρές συνέπειες τόσο για την Πολιτεία όσο και για την Εκκλησία. Οι Λατίνοι βυζαντινοί υπήκοοι σταδιακά αποξενώθηκαν από το κέντρο της αυτοκρατορίας, που αδυνατούσε να τους βοηθήσει, οι δυτικές κτήσεις του Βυζαντινού κράτους έπεσαν στα χέρια των βαρβαρικών φύλων, ενώ ο Επίσκοπος Ρώμης ανέλαβε πολιτικές εξουσίες, συνεργάστηκε με τους ηγεμόνες των βαρβαρικών φύλων και σταδιακά έγινε ο ίδιος κοσμικός άρχοντας.

Βέβαια ο Όσιος Γρηγόριος δεν φέρει καμία ευθύνη για την μετά από αιώνες εξέλιξη του παπικού θρόνου σε κοσμική εξουσία, ούτε για την συνεργασία μεταγενέστερων παπών με τους Φράγκους. Ο ίδιος έκανε αυτό που θεωρούσε καθήκον και υποχρέωσή του για την προάσπιση του ποιμνίου και της πατρίδος του στους χαλεπούς εκείνους καιρούς. Ο Όσιος Γρηγόριος μπορεί σε ορισμένα θέματα να διαφωνούσε με τον Βυζαντινό αυτοκράτορα, αλλά αυτό συνέβαινε συχνότατα και με τους Πατριάρχες της Ανατολής. Όπως όμως φαίνεται μέσα από τα γραπτά κείμενά του, θεωρούσε τον εαυτό του πιστό υπήκοο του Βυζαντινού κράτους. Ουδέποτε αμφισβήτησε την εξουσία του Βυζαντινού αυτοκράτορα και συμβούλευε τους πιστούς να αναπέμπουν προσευχές γι’ αυτόν.

Минея – Март (фрагмент). Икона. Русь. Начало XVII в. Церковно-Археологический Кабинет Московской Духовной Академии .Μηναῖο – Μάρτιος (τεμάχιο). Εἰκονίδιο στίς ἀρχές τοῦ 17ου αἰώνα μ.Χ. στήνἘκκλησία καί τό Αρχαιολογικό Μουσεῖο τῆς Θεολογικῆς Ἀκαδημίας τῆς Μόσχα

Ο Όσιος Γρηγόριος ήταν άνθρωπος ταπεινού φρονήματος. Παρά το γεγονός ότι αποδεχόταν χωρίς κριτική εξέταση τη θεωρία περί του παπικού πρωτείου, ο ίδιος αρνιόταν κατηγορηματικά για τον εαυτό του τον τίτλο του «οικουμενικού πάπα», τον οποίο του πρότεινε ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Ευλόγιος (579/580 – 607 μ.Χ.) και με ειλικρίνεια προτιμούσε τον τίτλο «δούλος του Θεού». Τόνιζε μάλιστα εμφαντικά – και εν πολλοίς το αποδείκνυε στην πράξη – ότι σεβόταν τα δικαιώματα και την εκκλησιαστική δικαιοδοσία των άλλων Επισκόπων.

Ο Όσιος Γρηγόριος κοιμήθηκε από αρθριτική νόσο, το έτος 604 μ.Χ.

 

ΙΕΡΑ ΛΕΙΨΑΝΑ

 

Сокровищница Базилики Сан Никола (г. Бари, Италия)Мощи папы Римского Григория Двоеслова.Θησαυροφυλάκειο της Βασιλικής του Αγίου Νικολάου (Μπάρι, Ιταλία).Απότμημα λειψάνου τού Αγίου Γρηγορίου τού Α' Διαλόγου Πάπα Ρώμης

Сокровищница Базилики Сан Никола (г. Бари, Италия)Мощи папы Римского Григория Двоеслова.Θησαυροφυλάκειο της Βασιλικής του Αγίου Νικολάου (Μπάρι, Ιταλία).Απότμημα λειψάνου τού Αγίου Γρηγορίου τού Α' Διαλόγου Πάπα Ρώμης

Сокровищница Базилики Сан Никола (г. Бари, Италия)Мощи папы Римского Григория Двоеслова.Θησαυροφυλάκειο της Βασιλικής του Αγίου Νικολάου (Μπάρι, Ιταλία).Απότμημα λειψάνου τού Αγίου Γρηγορίου τού Α' Διαλόγου Πάπα Ρώμης
Сокровищница Базилики Сан Никола (г. Бари, Италия)
Мощи папы Римского Григория Двоеслова.
Θησαυροφυλάκειο της Βασιλικής του Αγίου Νικολάου (Μπάρι, Ιταλία).
Απότμημα λειψάνου τού Αγίου Γρηγορίου τού Α’ Διαλόγου Πάπα Ρώμης

Св. мощи свт. Григория Двоеслова, папы РимскогоХрам в честь Спиридона Тримифунтского г. СамараΑπότμημα λειψάνου τού Αγίου Γρηγορίουτού Διαλόγου στον Ιερό Ναό τού Αγίου Σπυρίδωνα Τριμυθούντος, Σαμαρά Ενορία τής Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, Μητροπολιτική περιοχή Σαμάρα, Επισκοπή Σαμαρά

Св. мощи свт. Григория Двоеслова, папы РимскогоХрам в честь Спиридона Тримифунтского г. СамараΑπότμημα λειψάνου τού Αγίου Γρηγορίουτού Διαλόγου στον Ιερό Ναό τού Αγίου Σπυρίδωνα Τριμυθούντος, Σαμαρά Ενορία τής Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, Μητροπολιτική περιοχή Σαμάρα, Επισκοπή Σαμαρά

Св. мощи свт. Григория Двоеслова, папы Римского
Храм в честь Спиридона Тримифунтского г. Самара
Απότμημα λειψάνου τού Αγίου Γρηγορίου
τού Διαλόγου στον Ιερό Ναό τού Αγίου Σπυρίδωνα Τριμυθούντος, Σαμαρά Ενορία τής Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, Μητροπολιτική περιοχή Σαμάρα, Επισκοπή Σαμαρά

 

 

 

Ἀπολυτίκιον   (Κατέβασμα)
Ἦχος γ’. Θείας Πίστεως.
Στόμα γρήγορον καταπλουτήσας, νομεὺς ἄριστος τοῦ θείου λόγου, ἀνεδείχθης Ἱεράρχα Γρηγόριε, τῶν ἀρετῶν γὰρ ἐκφάντωρ γενόμενος, δικαιοσύνης ἐκφαίνεις τὴν ἔλλαμψιν Πάτερ Ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἠμιν τὸ μέγα ἔλεος.

 

Όσιος Θεοφάνης ο Ομολογητής της Συγριανής

«Άγιος Θεοφάνης εν τω μεγάλο Αγρό»

Прп. Феофан. Фреска церкви свт. Николая. Монастырь Ставроникита. Афон. 1546 год.Феофан Критский и Симеон. Όσιος Θεοφάνης ο Ομολογητής της Συγριανής. Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1546 μ.Χ.στο Παρεκκλήσιο τού Αγίου Νικολάου τής Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα. Αγίου Όρουςέργο τών αγιογράφων Θεοφάνη τον Κρήτα και τον Συμεών

Преподобный Феофан Сигрианский
Фреска церкви свт. Николая. 
Монастырь Ставроникита. Афон. 1546 год.
Феофан Критский и Симеон
Όσιος Θεοφάνης ο Ομολογητής της Συγριανής
Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1546 μ.Χ.
στο Παρεκκλήσιο τού Αγίου Νικολάου 
τής Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα. Αγίου Όρους
έργο τών αγιογράφων Θεοφάνη τον Κρήτα και τον Συμεών

 

Θεόφανες, φάνηθι πιστοῖς προστάτης,
Τιμῶσι πιστῶς σὸν μετ’ εἰρήνης τέλος,
Δωδεκάτῃ φθινύθοντος ἀπῆρε βίου Θεοφάνης.

 

Βιογραφία

Ο Όσιος Θεοφάνης ο Ομολογητής, γεννήθηκε το 760 μ.Χ. από ευσεβείς και φιλόθεους γονείς, τον Ισαάκ και την Θεοδότη. Σε ηλικία οκτώ ετών έμεινε ορφανός από πατέρα και η μητέρα του ανέλαβε το δύσκολο έργο της ανατροφής, της διαπαιδαγωγήσεως και της μορφώσεως του υιού της Θεοφάνους.

преподобный исповедник Феофан СигрианскийΌσιος Θεοφάνης ο Ομολογητής της Συγριανής

преподобный исповедник Феофан Сигрианский
Όσιος Θεοφάνης ο Ομολογητής της Συγριανής

Ο Όσιος, κατά παράκληση της μητέρα του, νυμφεύθηκε σε νεαρή ηλικία την ευσεβή και πλούσια Μεγαλώ. Ο γάμος αυτός, που ήταν αντίθετος για τη μοναχική ζωή που επιθυμούσε ο Όσιος, διαλύθηκε. Η μεν σύζυγος αυτού έγινε μοναχή στη μονή της Πριγκίπου και μετονομάσθηκε Ειρήνη, ο δε Όσιος κατέφυγε, το 781 μ.Χ., σ’ ένα μοναστήρι κοντά στο βουνό της Συγριανής, το Πολίχνιο. (Η Συγριανή βρισκόταν είτε στη Μήδεια είτε – το πιθανότερο – στην Μυτιλήνη [ακρωτήρι Σίγρι]).

Прп. Феофан..Фреска. Афон (Дионисиат). 1547 г.Тзортзи (Зорзис) Фука. Όσιος Θεοφάνης ο Ομολογητής της Συγριανής. Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1547 μ.Χ.στην Ιερά Μονή Διονυσίου. Αγίου Όρουςέργο τού αγιογράφουΤζώρτζη (Ζώρζη) Φουκά

Преподобный Феофан Сигрианский Фреска. Афон (Дионисиат). 1547 г. Тзортзи (Зорзис) Фука Όσιος Θεοφάνης ο Ομολογητής της Συγριανής Τοιχογραφία (Fresco) τού έτους 1547 μ.Χ. στην Ιερά Μονή Διονυσίου. Αγίου Όρους έργο τού αγιογράφουΤζώρτζη (Ζώρζη) Φουκά

Από τη μονή αυτή, ως λόγιος και ενάρετος μοναχός, προσκλήθηκε μαζί με άλλους ηγουμένους διαπρεπείς, τον ηγούμενο της μονής Σακουδίωνος Πλάτωνα, τους μοναχούς Νικηφόρο και Νικήτα από τη μονή Μηδικίου, το μοναχό Χριστόφορο από τη μονή του Μικρού Αγρού, στην Εβδόμη Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιος, το έτος 787 μ.Χ.

преподобный исповедник Феофан СигрианскийΌσιος Θεοφάνης ο Ομολογητής της Συγριανήςпреподобный исповедник Феофан Сигрианский

Όσιος Θεοφάνης ο Ομολογητής της Συγριανής

 

Феофана Сигрианский, прп. исп. Минея на март (11-13). Фреска XIV в.; Юго-западный купол.Южная сторона;Монастырь Грачаница. Косово Сербия.Όσιος Θεοφάνης ο Ομολογητής της ΣυγριανήςΤοιχογραφία (Fresco) τού 14ου αιώνα μ.Χ.στο νοτιοδυτικό θόλο τής νότιας πλευράςστήν Ιερἀ Μονή Γρατσάνιτσα. Κοσσυφοπέδιο (Κόσσοβο). Σερβία

Феофана Сигрианский, прп. исп. Минея на март (11-13). Фреска XIV в.; Юго-западный купол.Южная сторона; Монастырь Грачаница. Косово Сербия. Όσιος Θεοφάνης ο Ομολογητής της Συγριανής Τοιχογραφία (Fresco) τού 14ου αιώνα μ.Χ. στο νοτιοδυτικό θόλο τής νότιας πλευράς στήν Ιερἀ Μονή Γρατσάνιτσα. Κοσσυφοπέδιο (Κόσσοβο). Σερβία

Όταν επέστρεψε, εγκατέστησε ηγούμενο τον μοναχό Στρατήγιο και εκείνος αποσύρθηκε στην απέναντι νήσο Καλώνυμον, όπου ίδρυσε μεγάλη μονή και εκεί, αφού εγκαταβίωσε επί εξαετία, ασχολήθηκε με την καλλιγραφία και τις συγγραφές. Αλλά ατυχώς η υγεία του προσβλήθηκε από οξεία λιθίαση. Σε αυτή την χαλεπή κατάσταση δεν παρέλειψε να μεταβεί στην Κωνσταντινούπολη, όταν προσκλήθηκε υπό του Λέοντος του Αρμενίου (813 – 820 μ.Χ.), ο οποίος προσπάθησε διά του Πατριάρχη Ιωσήφ του εικονομάχου να ελκύσει αυτόν στην αίρεση της εικονομαχίας. Ο Όσιος φυσικά δεν ήταν δυνατό να αποδεχθεί μία τέτοια πρόταση και να προδώσει την Ορθόδοξη πίστη. Έτσι τον έκλεισαν σε σκοτεινό μέρος και στην συνέχεια τον εξόρισαν στη Σαμοθράκη, όπου μετά από είκοσι τρεις ημέρες κοιμήθηκε με ειρήνη το έτος 815 (ή κατ’ άλλους το 818 μ.Χ.). Αργότερα οι μαθητες του μετεκόμισαν τα ιερά λείψανα του το έτος 822 μ.Χ., στη μονή του, όπου ετελείτο η Σύναξη του, όπως και τη Μεγάλη Εκκλησία.

Феофан Сигрианский, прп., исп. (12 марта)Менологий 9 - 12 марта; Византия. Греция; XIV в.; памятник: Византийский менологий (Byzantine illumination Menologion); 10 x 13 см.; местонахождение: Англия. Оксфорд. Бодлеанская Библиотека (Bodleian Library)Όσιος Θεοφάνης ο Ομολογητής της ΣυγριανήςΒυζαντινό Μηνολόγιο τού Μαρτίου (9 - 12) τού 14ου αιώνα μ.Χ. και ευρίσκεται Αγγλία. Βιβλιοθήκη Bodleian στην Οξφόρδη. Αγγλία

Феофан Сигрианский, прп., исп. (12 марта)Менологий 9 - 12 марта; Византия. Греция; XIV в.; памятник: Византийский менологий (Byzantine illumination Menologion); 10 x 13 см.; местонахождение: Англия. Оксфорд. Бодлеанская Библиотека (Bodleian Library)Όσιος Θεοφάνης ο Ομολογητής της ΣυγριανήςΒυζαντινό Μηνολόγιο τού Μαρτίου (9 - 12) τού 14ου αιώνα μ.Χ. και ευρίσκεται Αγγλία. Βιβλιοθήκη Bodleian στην Οξφόρδη. Αγγλία

 

 

 

Феофан Сигрианский, прп., исп. (12 марта)
Менологий 9 – 12 марта; Византия. Греция; XIV в.; памятник: Византийский менологий (Byzantine illumination Menologion); 10 x 13 см.; местонахождение: Англия. Оксфорд. Бодлеанская Библиотека (Bodleian Library)
Όσιος Θεοφάνης ο Ομολογητής της Συγριανής
Βυζαντινό Μηνολόγιο τού Μαρτίου (9 – 12) τού 14ου αιώνα μ.Χ. και ευρίσκεται Αγγλία. Βιβλιοθήκη Bodleian στην Οξφόρδη. Αγγλία

Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. δ’.
Ὀρθοδοξίας ὁδηγέ, εὐσεβείας Διδάσκαλε καί σεμνότητος, τῆς Οἰκουμένης ὁ φωστήρ, τῶν Μοναζόντων θεόπνευστον ἐγκαλλώπισμα, Θεοφάνη σοφέ, ταῖς διδαχαῖς σου πάντας ἐφώτισας, λύρα τοῦ Πνεύματος. Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τάς ψυχάς ἡμῶν.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Θεῶ τῷ ἐν σώματι, ἐπιφανέντι ἠμίν, ὁσίως ἐλάτρευσας δι’ ἐνάρετου ζωῆς, Θεόφανες Ὅσιε, πᾶσαν γὰρ τὴν προσοῦσαν, ὕπαρξιν ἀπορρίψας, ἄθλους ὁμολογίας, τὴ ἀσκήσει συνάπτεις, ἐντεῦθεν δι’ ἀμφοτέρων, φαίνεις τοὶς πέρασι.

Κοντάκιον
Ἦχος β’. Τά ἄνω ζητῶν.
Ἐξ ὕψους λαβών, τὴν θείαν ἀποκάλυψιν, ἐξῆλθες σπουδῇ, ἐκ μέσου τῶν θορύβων, καὶ μονάσας Ὅσιε, τῶν θαυμάτων εἴληφας τὴν ἐνέργειαν, καὶ προφητείας χάρισμα, συμβίου καὶ πλούτου στερούμενος.

Ἕτερον Κοντάκιον
Ἦχος πλ. β’. Τὴν ὑπὲρ ἡμῶν.
Τῆς ζωαρχικῆς, τοῦ Λόγου θεοφανείας, σκεῦος ἐκλεκτόν, Θεόφανες καὶ θεράπων, τῷ ἐνθέῳ σου βίῳ, θεόφρον γενόμενος, τὴν Εἰκόνα τὴν ἐνσώματον, τοῦ Χριστοῦ σεπτῶς ἐτίμησας, ὁμιλήσας πολλαῖς θλίψεσιν· ἀνθ’ ὧν θαυμάτων πηγήν, εἴληφας ἐκ Θεοῦ.

Минея - Март (фрагмент). Икона. Русь. Начало XVII в. Церковно-Археологический Кабинет Московской Духовной Академии.Μηναῖο - Μάρτιος (τεμάχιο). Εἰκονίδιο στίς ἀρχές τοῦ 17ου αἰώνα μ.Χ. στήνἘκκλησία καί τό Αρχαιολογικό Μουσεῖο τῆς Θεολογικῆς Ἀκαδημίας τῆς Μόσχας

Минея – Март (фрагмент). Икона. Русь. Начало XVII в . Церковно-Археологический Кабинет Московской Духовной Академии. Μηναῖο – Μάρτιος (τεμάχιο). Εἰκονίδιο στίς ἀρχές τοῦ 17ου αἰώνα μ.Χ. στήνἘκκλησία καί τό Αρχαιολογικό Μουσεῖο τῆς Θεολογικῆς Ἀκαδημίας τῆς Μόσχας

Κάθισμα
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Ζῆλον ἔνθεον προσκεκτημένος, δόγμα ἄθεον ἀπεβδελύξω, καὶ κινδύνοις πολυτρόποις ὡμίλησας, ὑπερορίαις ἀδίκως στελλόμενος, καὶ εὐσεβῶς παμμάκαρ τελειούμενος, Πάτερ Θεόφανες, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

Ὁ Οἶκος
Ἐπὶ τῆς γῆς μηδὲν προτιμήσας, ἠκολούθησας χαίρων τῷ καλοῦντί σε Χριστῷ, καὶ τὸν ζυγὸν αὐτοῦ ἔλαβες ἐπὶ τῶν ὤμων τῶν σῶν προθύμως, καὶ ἀνάπαυσιν εὗρες τῇ ψυχῇ σου, ἣν περ κἀμοὶ τῷ πτωχῷ καὶ ῥαθύμῳ κατάπεμψον τῷ λέγοντι, καὶ μηδόλως ἐκτελοῦντι, ἀλλ’ ἔτι σχολάζοντι, ἐν τοῖς τοῦ βίου πράγμασι, καὶ θαυμάζοντι, πῶς πάντα ἔφυγες, συμβίου καὶ πλούτου στερούμενος.

Μεγαλυνάριον
Τῆς θεοφανείας τῆς μυστικῆς, βίῳ ὑπερτέρῳ, θησαυρίσας τὴν μετοχήν, θέσει ἐθεώθης, Θεοφάνες θεόφρον, καὶ ὤφθης Ἐκκλησίας, στῦλος θεόφωτος.